Από τους πίνακες του αρμονικού εγχειριδίου μπορούμε να βρούμε την αντιστοιχία των διέσεων και υφέσεων στα δυο συστήματα διαίρεσης των 53 κομμάτων και των 72 μορίων.

    53        72
Κόμματα Μόρια Δίεση ή Ύφεση

     1        1,3          1/9 του τόνου
     2        2,7          1/4 του τόνου     (ή 2/9 του τόνου ακριβέστερα)
     3        4             1/3 του τόνου
     4        5,3          1/2 του τόνου     (ή 4/9 του τόνου ακριβέστερα)
     5        6,7          1/2 του τόνου     (ή 5/9  του τόνου ακριβέστερα)
     6        8             2/3 του τόνου
     7        9,3          3/4 του τόνου     (ή 7/9 του τόνου ακριβέστερα)
     8      10,7          3/4 του τόνου      (ή 8/9 του τόνου ακριβέστερα)
     9      12              1        τόνος

Ανάποδα

   72       53
Μόρια Κόμματα

    2       1,5
    4       3
    6       4,5
    8       6
  10       7,5

Με δεδομένα τα προβλήματα ακρίβειας της διαίρεσης σε 72 μόρια (που αναλύονται και στο αρμονικό εγχειρίδιο) μπορούμε με ασφάλεια να πούμε ότι διορθώνοντας :

Η ύφεση 2 μορίων  σημαίνει 1 ή 2 κόμματα ανάλογα με την περίπτωση
Η ύφεση 4 μορίων σημαίνει 3 κόμματα
Η ύφεση 6 μορίων σημαίνει 5 ή 4 κόμματα ανάλογα με την περίπτωση
Η ύφεση 8 μορίων σημαίνει 6 κόμματα

Αναλυτικότερα για την χρήση των υφέσεων και διέσεων (αλλά πρόχειρα πρόχειρα…).

- 1 κόμμα ύφεση χρησιμοποιείται γενικά για την μετατροπή του ελάσσονα τόνου σε ελάχιστο. Συνηθίζεται πχ να μπαίνει στον βου του πρώτου ήχου όταν μετά έρχεται το πα ως κατάληξη.

- 1 κόμμα δίεση θα χρησιμοποιηθεί για την αντίστροφη μετατροπή.

- 2 κόμματα ύφεση χρησιμοποιείται γενικά για την μετατροπή του μείζονα τόνου σε ελάσσονα ή του ελάχιστου σε ημίτονο. Μπορεί πχ να χρησιμοποιηθεί στον κε του δεύτερου ήχου (μπορεί να είναι 2 ή 3 κόμματα αυτή η ύφεση) ή στον δη του πρώτου ήχου το λεγόμενο σαμπά (μπορεί να είναι 2 ή 3 κόμματα η ύφεση αυτή επίσης)

- 2 κόμματα δίεση θα χρησιμοποιηθεί για την αντίστροφη μετατροπή όπως επίσης για τις έλξεις στον άγια πάνω στον πα τον γα και τον κε (αυτή η δίεση μπορεί να είναι 2 ή 3 ίσως και 5 κόμματα ). Επίσης στις έλξεις του Γ ήχου πάνω στον βου

-3 κόμματα ύφεση χρησιμοποιείται για την μετατροπή του μείζονα τόνου σε ελάχιστο ή του ελάσσονα τόνου σε ημίτονο. Μπορεί να επιλεγεί στον β ήχο ή τον σαμπά αντί των 2 κομμάτων.

- 3 κόμματα δίεση θα χρησιμοποιηθεί για την αντίστροφη μετατροπή όπως επίσης για τις έλξεις στον άγια πάνω στον πα τον γα και τον κε (αυτή η δίεση μπορεί να είναι 2 ή 3 ίσως και 5 κόμματα )

- 4 κόμματα ύφεση σε κορυφή μείζονα τόνου θεωρητικά απαγορεύεται καθώς το ημίτονο μένει 5 κόμματα (αποτομή). Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την μετατροπή του ελάσσονα τόνου σε χρωματική δίεση όπως πάνω στο ζω στην σπάθη όπου το κε-ζω πρέπει να είναι 1/3 του τόνου δηλαδή 3 στα 53 ή 4 στα 72.

- 4 κόμματα δίεση ανάλογα ….

- 5 κόμματα δίεση ή ύφεση είναι πιο συνηθισμένη καθώς δίνει υπόλοιπο ημίτονο σε έναν μείζονα τόνο. Όταν έχουμε έλξη από περιστροφή σε έναν φθόγγο πχ πα νη# πα, αυτή είναι η πιο συνηθισμένη αλλά μπορεί να χρησιμοποιηθεί και η δίεση των 6 ή και 7 κομμάτων.

- 6 κόμματα δίεση μπορεί να μπει σε μια περιστροφή μείζονα τόνου όταν θέλουμε να ακουστεί πολύ μελαγχολικά …..
Επίσης στον γα του πλ β ήχου σύμφωνα με την εκδοχή του Χρύσανθου που θέλει το γα# - δη να δίνει 1/3 του τόνου δηλαδή 3 κόμματα ή 4 μόρια στα 72.

-7 κόμματα δίεση μπορεί να μπει σε μια περιστροφή όταν θέλουμε να ακούγεται σαν ίσο. Μόνο λίγοι το πετυχαίνουν με την φωνή για αυτό τέτοιες έλξεις πρέπει να αποδίδονται ως ίσο από χορωδίες. Σχετίζεται με το εναρμόνιο γένος όπως και οι μεγαλύτερες διέσεις και υφέσεις.

Αυτή την στιγμή μου διαφεύγει αν η εκκλησιαστική μουσική μπορεί να χρειάζεται υφέσεις ή διέσεις περισσότερων κομμάτων… εκτός της περίπτωσης που θέλουμε το πχ γα# - δη να δίνει ίσο. Τότε το γα θέλει δίεση 9 κομμάτων.

Θα πρότεινα  τη χρήση 5 συμβόλων για τις διέσεις και άλλων 5 για τις υφέσεις (για την ευρωπαϊκή σημειογραφία). Πάνω από 5 κόμματα , θα θεωρούμε διπλές διέσεις 6,7,8 ή 9 κομμάτων και θα τις γράφουμε δίπλα όπως η ευρωπαϊκή διπλή ύφεση που είναι 9 κόμματα (4,5+4,5) και γράφεται ως δυο φορές η απλή " bb".