9. Τα λάθη του Χρύσανθου και της επιτροπής και η θέση του Σίμωνα Καρά

Είχαμε πει λοιπόν ότι ο Χρύσανθος δίνει τη σχέση των τόνων στο διατονικό γένος ως 12, 9, 7. Έπειτα μας λέει ότι το 12 που εννοεί μείζων τόνο είναι το διάστημα 9/8 (σωστά), το 9 που εννοεί ελάσσονα τόνο είναι το διάστημα 12/11 και ο ελάχιστος ότι απομένει για τη συμπλήρωση του δια τέσσερα δηλαδή 4/3 : 9/8 : 12/11 = 88/81. Αυτά όμως τα δυο διαστήματα 12/11 και88/81 είναι σχεδόν ίδια (αφού απέχουν μόλις 7 cents) και σε καμιά περίπτωση δεν έχουν σχέση 9 προς 7. Αν θεωρήσουμε σωστούς τους λόγους και δεχτούμε ότι τα 9/8 είναι 12 μόρια τότε τα 12/11 είναι 8,86 μόρια και τα 88/81 είναι 8,47 μόρια. Η δε κλίμακα διαπασών θα αποτελείται από 71 μόρια (70,62) και όχι 68 που δέχεται ο Χρύσανθος.

Η πατριαρχική Επιτροπή αργότερα κατάλαβε αυτό το λάθος όχι όμως απόλυτα γιατί και αυτή κάνει λάθος όταν υπολογίζει τη σχέση των τριών παραπάνω τόνων 9/8 , 12/11 , 88/81 ως 12 , 8 , 7.

Σήμερα ένα κομπιουτεράκι με δυνάμεις και ρίζες δείχνει αυτά τα λάθη στη στιγμή. Η σχέση 12 , 9 , 7 εκφράζει μάλλον τη σχέση των διαστημάτων 9/8 , 11/10 , 320/297. Δεν εννοούσε όμως αυτά ο Χρύσανθος.

Ο δε Σ. Καρράς ασκεί κριτική στην Επιτροπή και δε δέχεται τα λάθη του Χρύσανθου κι όλα αυτά στην εισαγωγή του θεωρητικού του, όμως στο κύριο μέρος δεν αναφέρει τίποτα για το θέμα. Επίσης αποφεύγει να μιλήσει με αναλογίες και όλα τα διαστήματα τα αναφέρει με μόρια. Δεν λέει τελικά ποιο διάστημα είναι ο ελάσσων τόνος και ποιο ο ελάχιστος. Μόνο εκεί που αναφέρεται στα όργανα έχει μια περιγραφή των αναλογιών στις αποστάσεις των δεσμών ενός λαούτου – λείπουν όμως κάποια διαστήματα όπως αυτό που εκφράζεται από τα 8 μόρια που ενώ αλλού τα δέχεται σαν ελάχιστο τόνο, άλλες φορές αναφέρει ότι ο ελάχιστος τόνος αποτελείται από 7,5 μόρια.

Έχει προσθέσει ακόμα στο διάγραμμα κάποιους δεσμούς που δεν υπάρχουν στο όργανο. Ακόμα κάνει διάφορα λάθη πχ υπολογίζει το διάστημα 12/11 ότι αποδίδεται με 9,5 μόρια (με διαπασών 72 μόρια) ενώ είναι 9 μόρια ή το διάστημα 10/9 με 11,5 μόρια ενώ είναι 11. Τα διαστήματα είναι κατά Πτολεμαίο (ο αριθμητής κατά μια μονάδα μεγαλύτερος του παρανομαστή) για να βοηθιέται αυτός που θέλει εύκολα να υπολογίσει τη θέση των δεσμών.

Τέλος άλλοτε δέχεται το διαπασών να αποτελείται από 72 μόρια και άλλοτε από 71. Ευτυχώς τουλάχιστον παραδέχεται την αδυναμία του να καλύψει το θέμα της ακριβής απόδοσης των διαστημάτων καθώς λέει ότι πολλά πρέπει να διαλευκανθούν ακόμα στην μουσική μας και πρώτα από όλα τα «φυσικά» και η «κατά κανόνος κατατομή».